I po hiszpańsku - y czy e?

Czego nie powie Ci tłumacz Google

Jakiś czas temu zapytano mnie, czy tłumacz Google jest pomocny w nauce hiszpańskiego. Moim zdaniem nie jest i to z jednego konkretnego powodu - trudno jest przyswoić gramatykę danego języka bez jej uprzedniego zrozumienia. A w zautomatyzowanych systemach tłumaczeń próżno szukać jakichkolwiek objaśnień gramatycznych (co zresztą jest całkiem logiczne). Ba, często trudno doszukać się w nich nawet sensu, a co dopiero mówić o tego typu ekstra funkcjach.

Tak się składa, że przypadek spójnika “i” po hiszpańsku jest wprost idealnym przykładem, który obrazuje tę sytuację. Jeśli uruchomisz, dajmy na to, tłumacza Google i wpiszesz frazę “synowie i kuzyni” w okienku obok powinna pojawić się opcja “hijos y primos”. Jeśli jednak odwrócisz kolejność i wpiszesz “kuzyni i synowie”, tłumacz pokaże (a przynajmniej powinien) wersję “primos e hijos”. Polskie “i” po hiszpańsku raz pojawia się jako “y”, a raz jako “e”.

I choć obie wersje różnią się od siebie - są poprawne. Wyjaśnienie znajdziesz poniżej.

Kiedy y zmienia się w e po hiszpańsku

Najogólniej rzecz biorąc, wtedy kiedy poprzedza dźwięk /i/, niezależnie od tego, czy dane słowo faktycznie zaczyna się od litery “i” czy występuje z h niemym. Stąd też powiemy, na przykład:

Esta noche ha venido Pedro con su mujer e hijos.

Dziś w nocy przyszedł Pedro ze swoją żoną i dziećmi.

Te ofrecemos una experiencia única e irresistible.

Oferujemy ci niepowtarzalne doświadczenie, któremu nie sposób się oprzeć.

Co ze słówkami pochodzenia obcego?

Wszystko zależy od tego, jak wymawiane są w oryginale. Jeśli pojawia się dźwięk “i”, wtedy zastosujemy zasady opisane powyżej i powiemy:

Aquí tienes mi número de teléfono e email.

Tutaj masz mój numer telefonu i email.

Jeśli jednak w oryginale wymowa nie zawiera w sobie dźwięku “i”, nie ma potrzeby zmiany “y” na “e”.

No sé si Truffaut y Hitchcock se conocían.

Nie wiem, czy Truffaut i Hitchcock się znali.

Kiedy y nie zmienia się na e

Po pierwsze, kiedy po spójniku “y” nie pojawia się dźwięk /i/. Jak w zdaniu:

Pedro y su mujer trabajan juntos.

Pedro i jego żona pracują razem.

A po drugie, jeśli po spójniku “y” pojawia się dyftong typu hia, hio lub hie, jak na przykład w słowie “hielo” (czyli lód). Dlatego też powiemy:

Necesito una botella de vodka y hielo.

Potrzebuję butelki wódki i lodu.

A po trzecie, kiedy w zdaniach pytających spójnik “y” zastępuje większą część w zdaniach pytających. Jak na przykład w zdaniu:

¿Y (qué hace) Ignacio?

I (co robi) Ignacio?

Chociaż tutaj muszę zaznaczyć, że na co dzień zdarza mi się słyszeć wersję ¿E Ignacio?, co sugeruje, że nie wszyscy rodzimi użytkownicy hiszpańskiego uważali w szkole na lekcjach języka. Podobnie zresztą jak w przypadku zwrotów typu “este agua” zamiast “esta agua”, o czym wspominałam we wpisie dotyczącym hiszpańskich słówek rodzaju żeńskiego, które występują z rodzajnikiem el.

I po hiszpańsku - ćwiczenia

1.Uzupełnij odpowiednią wersją spójnika i po hiszpańsku

1. ¿Quién viene a la fiesta? Pedro ………... Ana.
2. Aquí está Alicia ¿.............. sus hermanos dónde se han metido?
3. • ¡Feliz Navidad, María! - Muchas gracias ………….. igualmente.
4. • ¿Qué minerales me faltan? - Cobre ………. hierro.
5. • ¿Qué compañías aéreas conoces? - RyanAir …………... easyJet.
6. ¿Cómo se llama el libro en el que se basa Juego de Tronos? ¿“Canción de Hielo ………….. Fuego” o “Canción de Fuego …………... Hielo”?
7. No sé cómo se llama esta tienda…¿Cómo que no? Si lo pone allí: ¨Hernández …………. hijos¨.
8. Paula me ha dicho que Olivia no se encuentra bien. - ¿................ Ignacio?
9. Maribel siempre puede contar con sus hijas ……………... está muy orgullosa de ello.
10. Pablo ………………. Inga han decidido adoptar un cachorro.

I po hiszpańsku - klucz odpowiedzi

1. ¿Quién viene a la fiesta? Pedro y Ana.
2. Aquí está Alicia ¿Y sus hermanos dónde se han metido?
3. • ¡Feliz Navidad, María!- Muchas gracias e igualmente.
4. • ¿Qué minerales me faltan? - Cobre y hierro.
5. • ¿Qué compañías aéreas conoces? - RyanAir e easyJet.
6. ¿Cómo se llama el libro en el que se basa Juego de Tronos? ¿“Canción de Hielo y Fuego” o “Canción de Fuego y Hielo”?
7. No sé cómo se llama esta tienda…¿Cómo que no? Si lo pone allí: ¨Hernández e hijos¨.
8. Paula me ha dicho que Olivia no se encuentra bien. - ¿Y Ignacio?
9. Maribel siempre puede contar con sus hijas y está muy orgullosa de ello.
10. Pablo e Inga han decidido adoptar un cachorro.

Bibliografia:

1, 2